παρατηρητής καιρού

“(…) Το έργο του παρατηρητή των καιρικών φαινομένων είναι μάλλον άγνωστο στο ευρύτερο κοινό, μάλλον εξαιτίας τόσο του μικρού αριθμού των παρατηρητών στη χώρα μας όσο και του ήπιου είδους εργασίας που το χαρακτηρίζει. Γενικά, μπορούμε να πούμε πως οι παρατηρητές καιρού είναι άνθρωποι χαμηλών τόνων, που περνούν σημαντικό χρόνο της ζωής του παρατηρώντας και καταγράφοντας, ακόμη και τις αμυδρότερες μεταβολές του καιρού, όπως αυτές περιγράφονται από τα μετεωρολογικά όργανα, σε πολλές φορές δυσπρόσιτα ή απομονωμένα μέρη της περιφέρειας (…)”.

Σύγχρονη Μετεωρολογική Βίβλος
Εκδόσεις Ινστιτούτου Μετεωρολογικών Ερευνών «Θαλής»

Κατά τη διάρκεια έρευνάς μου για τη διδακτορική μου διατριβή, στο αρχείο της γενικής διεύθυνσης κλιματολογίας της εθνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας, παρατήρησα το παρακάτω σχόλιο, αναγραμμένο σαν υποσημείωση στην άκρη του δελτίου καταγραφής ημερήσιας βροχόπτωσης του μηνός Ιουνίου, για το έτος 1975 και το μετεωρολογικό σταθμό Μακρυνίτσας, που βρίσκεται σε υψόμετρο 654 μέτρων και διαθέτει ένα βροχόμετρο τύπου Alter-Tretyakov:

“Την 7-6-1975 εσημειώθη καταιγίδα σπανίας περιπτώσεως με ολικόν ύψος βροχής 17,2 χιλιοστά.”

Αν και συνηθίζεται οι παρατηρητές καιρού να σημειώνουν παρόμοιες παρατηρήσεις, το εν λόγω σχόλιο μου έκανε εντύπωσή, καθώς ο Αλέξανδρος Μεταξάς, μοναδικός υπεύθυνος του σταθμού Μακρυνίτσας από τον Ιανουάριο του 1921 δεν είχε κάνει ποτέ άλλοτε, το παραμικρό σχόλιο, που να περιγράφει την σφοδρότητα ή την σπανιότητα των καιρικών φαινομένων. Αρκούταν στο να αναφέρει τυπικά τις αριθμητικές τιμές του αυτογραφικού οργάνου με τα τακτοποιημένα, ελαφρώς κεκλιμένα γράμματα του και τίποτε παραπάνω.

Η παραπάνω υποσημείωση εντυπώθηκε τελικά στη μνήμη μου και για έναν άλλο λόγο. Τον επόμενο μήνα, όπως και τους επόμενους μέχρι πρόπερσι, τα μηνιαία δελτία βροχόπτωσης υπέγραφε η Αθανασία Μεταξά, προφανώς η σύζυγος ή η κόρη του παρατηρητή. Καθώς συνηθίζεται μετά το θάνατο του παρατηρητή να αναλαμβάνουν το έργο του συγγενικά του πρόσωπα, συμπέρανα πως στο τέλος εκείνου του Ιουνίου του 1975, ο Αλέξανδρος Μεταξάς είχε πεθάνει.

Το προηγούμενο σαββατοκύριακο βρέθηκα στο Πήλιο. Καθώς σταματήσαμε στη Μακρυνίτσα για φαγητό, η ανάμνηση του παραπάνω γεγονότος με ώθησε στο να αναζητήσω την Αθανασία Μεταξά, όμως οι κάτοικοι με πληροφόρησαν πως είχε φύγει από το χωριό πριν δύο χρόνια. Ήταν πράγματι η κόρη του Αλέξανδρου Μεταξά, ο οποίος είχε πεθάνει από καρκίνο το καλοκαίρι του 1975. Οι εικασίες μου ήταν σωστές.

Τις επόμενες μέρες, δεν ξανασκέφτηκα τίποτα σχετικό με αυτή την ιστορία, όμως απόψε, καθώς η καταιγίδα μαίνεται στην πόλη και η διακοπή ρεύματος την φέρνει πιο κοντά στη Μακρυνίτσα, γυροφέρνω με το νου μου ξανά και ξανά την εικόνα του γερασμένου παρατηρητή, που κοιτάζει την βροχή και συλλογιέται το θάνατο. Τον φαντάζομαι να φυλλομετρά αργά τα δελτία που έχει γράψει μέχρι εκείνη τη μέρα, και μέσα από τα καταγεγραμμένα επεισόδια βροχόπτωσης, μέσα από τις θύελλες και τις χιονοπτώσεις να προσπαθεί να χτίσει στη μνήμη του, ολόκληρη, τη μέχρι σήμερα ζωή του. Τον βλέπω σκεφτικό και ετοιμοθάνατο και δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι:

Ήταν άραγε, αυτή η μοναδική του υποσημείωση μια άτυπη υπογραφή παράδοσης του έργου του, μια ήσυχη υπενθύμιση πως κάποτε και αυτός υπήρξε, ή μήπως ήταν η ύστατη ανάγκη του να γίνει μάρτυρας ενός γεγονότος αξιοσημείωτου, ενός γεγονότος σπάνιου που σαν παρατηρητής για μια ζωή περίμενε και που καθώς πια αυτή, η ήπια ζωή του, έφτανε στο τέλος της, δυστυχώς ποτέ δεν ήρθε;